Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Ekim ayından bu yana viral enfeksiyonların dolaşımda olduğunu kaydederek açıklamalarda bulundu.
Viral enfeksiyonların bu yıl mevsiminden önce görülmeye başlandığını belirten Prof. Dr. Yavuz, son günlerde acillere başvuruların 3-4 kat arttığına işaret etti. Özellikle çocuk yoğun bakımlardaki yatışların da yükselmeye başladığını vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, “Viral üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan etkenler içinde Covid var, grip (influenza) var ve diğer nezle yapan virüsler var ki yüzlerce virüs aslında dolaşımda.
Beklendiği gibi erken dolaşıma girdi virüsler bu sene. İstanbul’da Ekim başından beri aslında grip de diğer nezle etkenleri de özellikle çocuklarda olmak üzere çok yaygın olarak etkiliyor insanları. Çocuk yoğun bakımlardan haberler de geliyor, gerçekten sayılar çok yüksek, hatta çocuk yoğun bakımlarda doluluk bayağı yüksek” dedi.
ÜÇLÜ TEHLİKE: COVİD, RSV VE GRİP
Prof. Dr. Yavuz, “Covid, influenza ve RSV. Bunlar belli risk gruplarında (küçük çocuklar ve altta yatan hastalığı olanlar) istenmeyen kötü sonuçlara yol açabiliyor veya ölümcül olabiliyor. RSV dediğimiz virüs daha çok küçük bebeklerde, özellikle alt solunum yollarına yerleşip ağır tablolara ve hatta ölüme neden olabiliyor.
Acillerde bunların hepsinin artışına bağlı olarak gerçekten hasta sayıları 3-4 kat artmış durumda. Kışa daha yeni giriyoruz, havalar daha yeni soğumaya başladı; kapalı ortamlarda daha fazla kalmaya başladıkça hasta sayısı da katlanarak artacak” dedi.
“HEPSİ BİRBİRİNE KARIŞIYOR BELİRTİDEN ANLAMAK ZOR”
Prof. Dr. Yavuz, “Hepsi halsizlik, kırgınlık yapabiliyor. Semptomlara bakarak hangisi grip, hangisi RSV, hangisi Covid, anlamamız mümkün değil. Oysa Covid için de grip için de erken evrede başlanırsa elimizde etkili antiviraller var. Özellikle risk grubundakiler için bu ilaçları erken evrede başlayabilirsek hastaneye yatış ve ölümleri engelleyebiliyoruz. Dolayısıyla etkeni bilmemiz, hastalığın erken döneminde tedaviye başlayabilmemizi de sağlıyor.
Her nezle olan, kendi kendine iyileşecek, çok iyi geçirecek diye bir şey yok. Bizim normalde pandemiden önce bir sürveyans sistemimiz vardı Sağlık Bakanlığı’nın yürüttüğü. Sürveyans ile grip ya da diğer sorunum yolu virüslerinin ne kadar hastane başvurusuna neden olduğu, hastaneye yatışlarına ne kadar yol açtığı, çocuk ve erişkinlerdeki ölüm oranlarını aynen Covid’deki gibi sıkı bir şekilde takip edebiliyorduk.
Pandemiyle beraber sürveyans sistemi çok büyük zarar gördü ve durdu. Şu anda sisteme girip baktığımda Ekim ayı başında duruyor bu izlemler. Oysa Ekim’den beri İstanbul’da çok ciddi bir erken başlayan bir viral solunum yolu enfeksiyonu salgınları söz konusu. Hangi virüs etkili oldu, ne oluyor bilmiyoruz. Bu izlemlere acilen yeniden dönmemiz lazım. B da test ederek olabilir. Sayın Bakanın yeni açıkladığı bu üçlü solunum paneli testi bu açıdan çok önemli” diye konuştu.
“YENİ ÜÇLÜ TESTLER ÖNÜMÜZÜ GÖRMEMİZİ SAĞLAYACAK”
Üçlü solunum paneli testlerinin eskiden beri kullanıldığını, Covid’i de içeren çoklu testlerin bazı ülkelerde son 1 yıldır kullanımda olduğunu da anlatan Prof. Dr. Yavuz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Multipleks PCR testleri deniliyor bunlara. Çoklu panelleri de var ama şu an bizim için en önemli olan bu üç virüsün izlenmesi. Çünkü şu an yüzlerce virüs içinde en büyük tehlike yaratan bu üç virüs. Bu kullanıma girdiğinde hepsini birden test edebileceğimiz için daha ekonomik olacak ve daha fazla sayıda yapma şansı doğacak bizlere de.
Çok acil bir ihtiyaç şu anda, gerçekten çok eksiklik duyuyoruz hastalıkların sebebinin ne olduğunu bilmediğimiz için. Covid testi de doğru düzgün yapılmıyor artık. Onun için çok sevindim böyle bir gelişme olmasına. Üçlü test de PCR yöntemi ile yapılan bir test, hastadan alınan numunede aynı anda üç virüse birden bakılabiliyor”
“SINIFLARDA MASKE TAKILMALI, HAVALANDIRMA KRİTİK”
Covid pandemisi sırasında kullanımı oldukça artan vitamin destek ürünleri ile bitkisel preparatların şu anki salgınlardan korunmak adına hiçbir işe yaramadığını da anlatan Prof. Dr. Yavuz, özellikle sınıflar, toplu taşıma ve kalabalık yerlerde maske kullanımına dönülmesi gerektiğini kaydetti ve şu uyarılarda bulunarak sözlerini noktaladı: “Vitaminler, mineraller, bitkisel destek ürünleri vs kullandı insanlar, bunların hiçbirisinin etkisinin olmadığı gösterildi. İnsanlar boşu boşuna bunlara para harcamasınlar. Şu anda maske kullanımı bütün bu virüsleri önlemek için çok etkili. Özellikle toplu ortamlarda, toplu taşımalarda kesinlikle maske kullanılmalı.
Tercihen sınıflarda da maske takılmasını şu dönem öneriyorum. Çünkü çok fazla virüs dolaşıyor çocuklar arasında ve bunun dağılımını da engelleyerek çocukların okuldan geri kalmasının da önüne geçebiliriz. Kapalı ortamların iyi havalandırılması da çok kritik. Özellikle sınıfların havalandırılmasının kritik önemi var. Yine bu dönem grip aşısı ücretsiz olarak tanımlanmış olanlar mutlaka yaptırmalı. Tanımlanmamış olan gruplarda ise 6 ay ve üzeri yaştaki herkes, (ücretini ödeyerek) aşı yaptırabilir.
Gribe bağlı ağır komplikasyonlardan korunmak adına grip aşısı yaptırılmalı. El yıkama da yine alınacak en basit önlemlerden. Özellikle RSV gibi nezle etkenlerini çok önemli ölçüde engelliyor ellerin sık yıkanması. En önemlisi de hasta olan kişiler, işe veya okula kesinlikle gitmesin. Çünkü bu şekilde yayılıyor ve sayılar katlanıyor”