Dünya genelinde savaş, çatışma ve açlık gibi nedenlerle doğduğu ülkenin dışında ya da kendi ülkesinde yerinden edilmiş şekilde yaşamını sürdüren milyonlarca çocuk, kriz ortamlarında en ağır bedeli ödüyor.
ÇOCUK HAKLARI NEDİR?
Çocuk hakları, kanunen veya ahlaki olarak dünya üzerindeki tüm çocukların doğuştan sahip olduğu; eğitim, sağlık, yaşama, barınma; fiziksel, psikolojik veya cinsel sömürüye karşı korunma gibi haklarının hepsini birden tanımlamakta kullanılan evrensel kavramdır.
DÜNYA ÇOCUK HAKLARI GÜNÜ NE ZAMAN?
Dünya çocuk hakları günü her yıl 20 Kasım’da gerçekleşir.
DÜNYA ÇOCUK HAKLARI GÜNÜ NASIL ORTAYA ÇIKTI?
1923 yılında Eglantyne Jebb tarafından taslağı hazırlanan ve 1924 yılında Milletler Cemiyeti tarafından kabul edilen Cenevre Çocuk Hakları Bildirisi, Birleşmiş Milletler tarafından kuruluşunda kabul edildi. 20 Kasım 1959 tarihinde Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisi olarak güncellendi. 20 Kasım 1989 tarihinde daha geniş olan Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ile değiştirildi. Bu sözleşme, BM üyesi ülkelerin ikisi hariç tamamı yani 193 ülke tarafından kabul edilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri ve Somali hariç en fazla sayıda ülke tarafından onaylanan insan hakları belgesidir. 20 Kasım günü günümüzde Evrensel Çocuk Günü (Universal Children’s Day) veya Çocuk Hakları Günü olarak kabul edilmiştir.
ÇOCUK HAKLARI SÖZLEŞMESİ MADDELERİ NELERDİR?
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Kasım 1989 tarihinde benimsenen Çocuk Hakları Sözleşmesi 2 Eylül 1990 tarihinde de yürürlüğe girmiştir. Türkiye de dahil olmak üzere 196 ülkenin taraf olduğu sözleşme en fazla ülkenin onayladığı insan hakları belgesidir.
ÇHS’nin dört temel ilkesi şunlardır:
Ayrım gözetmeme (Madde 2)
Çocuğun yüksek yararı (Madde 3)
Yaşama ve gelişme hakkı (Madde 6)
Katılım hakkı (Madde 12)