İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmasıyla Avrupa blokunun ana askeri gücü konumuna yükselen ve aynı zamanda AB’nin en büyük ikinci ekonomisine sahip olan Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçimleri maratonu başladı. Fransa Anayasa Komisyonu 7 Mart itibariyle cumhurbaşkanı adaylarını resmen açıkladı.
Reuters’a göre, “Kamuoyu yoklamaları Macron’un favori aday olduğunu gösteriyor. Ancak bu defa sağdan yönelen daha sert bir rekabetle karşı karşıya […] Muhafazakar Valerie Pecresse, aşırı sağdan Marine Le Pen ve Eric Zemmour ikinci turda Macron’un rakibi olması beklenen olası adaylar arasında…”
10 Nisan tarihinde yapılacak seçimin ilk turunda 12 aday yarışacak. İlk turda herhangi bir adayın yüzde 50 artı 1 oyu alamaması durumunda en çok oyu alan iki aday 24 Nisan’da gerçekleşecek ikinci turda yarışacak. Peki, seçimde hangi isimler yarışıyor, Fransa’yı yönetmeye kimler talip?
Sizler için derledik…
FAVORİ ADAY: MACRON
Fransa’nın mevcut cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, son başvuru tarihinden bir gün önce adaylığını açıkladı. 2017’den beri cumhurbaşkanı olan Macron’un oy oranı anketlere göre 24-25 bandında seyrediyordu. Ukrayna krizinde gösterdiği tutum seçmen tarafından takdirle karşılandı ve Macron’un oy oranı yüzde 27’ye kadar yükseldi. Macron, adaylığını açıklamasıyla beraber anketlerde yüzde 30 oy oranını gördü.
Macron, tekrar cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda emek ve enerji üzerindeki vergilerin düşürüleceğini; yenilenebilir ve nükleer enerji konusunda yenilikler yapılacağını; doğal gaz ve petrol gibi enerji kaynaklarına olan bağımlılığın azaltılacağını vaat ediyor. Macron, bu vaatlerinin yanı sıra eşitsizlikle mücadele; eğitim, sağlık, güvenlik ve adalet sisteminde iyileştirme vaatlerinde bulunuyor.
NATO KARŞITI, PUTİN DOSTU “LE PEN”
Fransa’nın tanınmış aşırı sağ siyasetçilerinden Jean-Marie Le Pen’in kızı olan aşırı sağcı Marine Le Pen, adaylık şartlarını sağlayan ikinci isim oldu. Le Pen, anketlere göre yüzde 16-18 oy oranına sahip ve cumhurbaşkanlığı yarışında Emmanuel Macron’un ardından ikinci sırada yer alıyor. 13 yıl Avrupa Parlamentosu vekilliği yapmış olan Le Pen şu an Fransa Ulusal Meclisi’nde milletvekilliği görevini yürütüyor.
Le Pen, Macron’u, vatandaşların hayat kalitesini düşürmenin yanı sıra göç, güvenlik ve dış politika konularındaki tutumuyla eleştiriyor; Cumhurbaşkanını, Fransız kimliğini arka plana atmakla suçluyor. Le Pen, seçilmesi durumunda insanların hayat kalitesini artırmayı, vatandaşlık yasalarını düzenlemeyi, yabancılara yapılan aile yardımını kaldırmayı ve NATO’dan çıkmayı vaat ediyor. Le Pen’in söylemleri daha çok milliyetçik, güvenlik ve göç ekseninde gelişiyor.
Le Pen Macron’u Ukrayna konusunda eleştirdi. Ancak güvenirliği; Putin ile sıkı dostluğu ve işgal öncesinde Putin lehine yaptığı açıklamalardan dolayı halk nezdinde büyük zarar gördü.
AŞIRI SAĞIN SKANDAL İSMİ ZEMMOUR
Fransa siyasetinde yeni bir figür olan aşırı sağcı Eric Zemmour, solcu aday Jean-Luc Mélenchon ile televizyonda yaptığı tartışmalarla ünlendi. Gazeteci ve televizyon programcısı olan Zemmour yüzde 13-15 oy oranıyla anketlerde üçüncü sırada.
Zemmour, Macron’u, Le Pen ile benzer şekilde eleştiriyor; iktidara gelmesi halinde insanların hayat kalitesini artıracağını öne sürüyor. Ancak Zemmour’u asıl gündemde tutan göçmenler, LGBT ve feminizm karşıtı söylemleri ki yakın zamanda nefret suçundan dolayı para cezasına çarptırıldı.
CUMHURİYETÇİLERİN ADAYI PÈCRESSE
Geçmişte Bütçe ve Eğitim Bakanlıkları yapmış olan merkez sağın Cumhuriyetçi adayı Valérie Pécresse, cumhurbaşkanı adayı olan diğer bir isim. Pécresse’in oy oranı da Zemmour gibi yüzde 13-15 civarında. Pécresse, anketlere göre az bir farkla Zemmour’un arkasında.
Pécresse, Le Pen ve Zemmour gibi isimlerin aksine yönetim deneyimine sahip, ancak benzer, fakat daha hafif bir tonda göçmen karşıtı söylemlerde bulunuyor. Pécresse, halihazırda meclis başkanlığını yürüttüğü Ile-de-France bölgesinde burkini ve tüm vücudu kaplayan mayoların yasaklanması gibi aşırı uygulamalarla tanınıyor. Pécresse seçildiği takdirde güvenlikçi politikalar izlemeyi, adalet sistemi ile ilgili sıkıntıları gidermeyi, maaşları artırmayı, işsizlik ve emeklilik sistemlerine yenilikler getirmeyi vaat ediyor.
RADİKAL SOLU “MÈLENCHON” TEMSİL EDİYOR
Fransız siyasetinde eski bir isim olan Jean-Luc Mélenchon, radikal sol çizgide siyaset yapıyor ve şu an için en popüler solcu aday olma özelliğini koruyor. Mélenchon’un oy oranı yüzde 9-12 civarında seyrediyor. Anketlere göre beşinci sırada yer alıyor.
Vaatleri bakımından daha çok sosyal konulara odaklanan Mélenchon, seçilmesi halinde maaşların ve sosyal hakların artıracağını; yakıt, elektrik ve bazı gıda maddelerinde fiyat donduracağını; fiyat artışlarını yasaklayan bir kanun çıkaracağını söylüyor.
İMAMOĞLU’NUN BAŞARILAR DİLEDİĞİ ADAY
Şimdiye dek hakkında bilgi sağladığımız isimler, yarışta en çok oya sahip siyasi figürlerdi, ancak bu isimler dışında daha az oy oranına sahip adaylar da bulunuyor.
Yeşiller’in adayı Yannic Jadot, yüzde 5-6 oy oranıyla anketlerde 6. sırada yer alıyor. Daha çok sosyal haklar ve çevre gibi alanlarda vaatleri bulunan Jadot da Mélenchon gibi göç, güvenlik gibi alanlarda yetersiz kalıyor. Komünist Parti’nin adayı Fabien Roussel ise yüzde 3-4 oy oranıyla Jadot’un ardında yer alıyor.
Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, merkez-sol çizgideki Sosyalist Parti’nin adayı. Yüzde 2-3 arasında oy oranına sahip olduğu biliniyor. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu adaylığını açıkladığı zaman ona başarılar dilemişti, Hidalgo da İmamoğlu’na teşekkür etmişti. Bu sebeple Türk kamuoyunda da tanınıyor. Sosyalist aday, daha çok sosyal konulara ağırlık veriyor.
DAHA AZ OY ALAN ADAYLAR
1997’den beri milletvekilliği yapan Nicolas Dupont-Aignan; Vaulx-en-Velin bölgesindeki bir lisede ekonomi öğretmeni olan Nathalie Arthaud; 40 yıl boyunca İspanya sınırına yakın Lourdios-Ichére belediyesinde başkanlık görevini yürütmüş olan Jean Lassalle ve eski fabrika işçisi, sendikacı Philippe Poutou da diğer adaylar arasında yer alıyor.
Kamuoyu yoklamalarına göre, bu adayların her birinin oy oranının yüzde 1 civarında olduğu tahmin ediliyor.