Hayvanlar için çiftleşme, genlerini mümkün olduğu kadar yaymak amacını taşıyor. Ancak bunun için gösterdikleri çaba, bazen çiftleşmenin kendisini geride bırakıyor. Hayvanlar aleminin eş adayına gösteriş yapacakları özel mekanlar hazırlamaktan, karşı cinsin ‘kılığına girmeye’ kadar varan şaşırtıcı çiftleşme ritüellerine göz atmaya hazır mısınız?
AFRİKA BOĞA KURBAĞASI
Afrika boğa kurbağasının çiftleşmesi, hem karmaşık hem de çok zalimce.
Genç erkek kurbağalar küçük, sığ su birikintilerinde toplanıyor.
Bu üreme havuzlarının merkezlerinde, küçük rakiplerini kovalayan baskın karakterli iri erkek kurbağalar bulunuyor. Başkalarının üremesini önlemeye çalışan bu kurbağalar aralarında kavga ediyor, birbirlerini yaralıyor ve bazen de öldürüyor.
Dişi, üreme havuzundaki erkek kurbağalara doğru yüzerken, küçük kurbağalara rastlayınca sulara dalıp altlarından geçiyor ve ortadaki büyük kurbağalara ulaşmaya çalışıyor. Sonunda, büyük kurbağalardan birinin hakimiyetindeki alana gidip, onunla çiftleşiyor.
ARGUS SÜLÜNÜ
Güneydoğu Asya’daki erkek Argus sülünleri kadar, çiftleşeceği alana özen gösteren bir varlık pek yok.
Etkileyici benekli tüylerinin güzelce görülebilmesi için ormanda 6-7 metrekare kadar bir yer gözüne kestiriyor.
Önce ortalığı pırıl pırıl temizliyor, sonra da sabahları özel bir şekilde öterek, dişileri davet ediyor. Dişi, bu daveti kabul edip ‘odasına’ gelirse, onu etkilemek için etrafında dönüp, ayaklarını yere vurarak dans ediyor.
Bu dans, kanatlarını göstermek için bir yelpaze gibi açmasıyla sona eriyor. Dişi beğenirse, çiftleşme gerçekleşiyor.
FENER BALIĞI
Acısız bir aşk öyküsü istiyorsanız, devamını okumayın. Dişi fener balığı ilk kez 1833’te bulundu ve incelendi, ancak uzun süre erkeklerinin neye benzediği bilinmiyordu. Dişi fener balığının üzerinden sarkan küçük balıkların yavruları değil, çiftleştikleri erkek balıklar olduğu ancak 1924’te anlaşıldı.
Nasıl mı peki? Sorduğunuza pişman olabilirsiniz.
Erkek fener balığı çiftleşmek istediğinde, gidip daha büyük olan dişinin yan tarafında yiyerek bir delik açıyor ve oraya yerleşiyor. Zamanla derileri, kan damarları ve sindirim sistemleri birleşiyor, erkeğin gözleri, yüzgeçleri ve bazı organları ya düşüyor, ya da kuruyup yok oluyor.
Dişinin üzerinde yaşayan bir asalağa dönüşüyor. Tek rolü, arada sırada üreme için sperm çıkarması.
ŞEMPANZELER
Erkek şempanzeler, Afrika boğa kurbağalarından da zalim.
Dişileri çiftleşmeye zorlamak için saldırıyor, ısırıyor, vuruyor ve bazen de yaralıyor. Bu saldırgan tavır, çiftleşme olmadan iki-üç yıl sürebiliyor.
Teoriye göre dişiler korkudan, doğurgan oldukları dönemde kendileriyle çiftleşmek isteyen erkeklere direnmiyorlar. Dişi, şiddet korkusundan daha sonra başka bir erkekle de çiftleşmiyor.
DEVEKUŞU
Deve kuşu, soyu devam eden kuşların en büyüğü. Gerçi boyunun yarısı uzun boynundan oluşuyor ama yetişkin bir deve kuşu 2,75 metreyi bulabiliyor. Ayrıca tüm kuşlar arasında yüzde 3 oranındaki penisli kuşlardan.
Kuşların çoğunun penisi yok ve “kloak öpücüğü” denilen bir yöntemle çiftleşiyorlar.
Kloak aslında penisten çok vajinaya benzeyen bir dışkılama deliği. Üreme dönemlerinde şişiyor ve erkekler kendi kloaklarını dişininkinin üzerine bastırarak spermini dişiye aktarıyor. Deve kuşunun da dahil olduğu uçamayan kuşlar grubundaki kuşların ise penisi var. Ancak memeliler ve sürüngenlerdeki gibi kanla değil, lenf sıvısıyla şişiyor.
Dişiler erkeğin üreme dönemine girdiğini bacaklarının soluk pembeden, parlak kırmızıya dönüşmesiyle anlıyor.
YAĞMUR KUŞU
Bazı erkek yağmur kuşları çiftleşmek için “dişi kılığına” giriyor.
Erkekler büyük gruplar halinde toplanıyor ve eğilip cinsel organlarını açığa çıkararak çiftleşmeye istekli olduklarını gösteren dişileri cezbetmek için boyunlarındaki tüyleri kabartıyorlar.
Ancak gösterişçi erkek kuşların arasında kendini fark ettirmeden saklanan ve dişi taklidi yapan bazı yağmur kuşları da bulunuyor. Bunlar aslında erkek, ama tüyleri diğer erkeklerinki kadar etkileyici değil.
Bu sahte dişiler, kabaran erkeklere ‘çaktırmadan’ son dakikada gerçek bir dişinin üzerine atlayıp çiftleşiyorlar. Bu kurnaz erkek yağmur kuşları ‘kadın kılığına giriyorlar’ ama, testisleri özellikle büyük oluyor.
İngiltere’deki Sheffield Üniversitesi’nin bir araştırmasına göre, bu dişi gibi davranma hareketi genetik. Dişi gibi davranan kuşlar, böylece baskın huylu diğer erkek kuşlar arasında saldırgan davranışlara hedef olmadan yaşayabiliyor.
DENİZ SALYANGOZU
Deniz salyangozu hayvanların en çekicisi değil belki ama sıra dışı bir seks hayatı var. Çiftleşen salyangozların her ikisinde de hem penis hem de vajina olduğu için, aynı anda çifte birleşme yaşıyor.
Sadece çift cinsiyetli olmakla kalmıyor, kullandıktan 20 dakika sonra penislerini atıyorlar – ama neredeyse ertesi gün yerine yenisi çıkıyor!
Biyologlar, deniz salyangozunun penisinin düşmesinden yaklaşık 24 saat sonra, hayvanın içinde sıkıca sarılı duran spiral bir organın açılarak yeni penis oluşturduğunu belirtiyor.
Hayvanların kur yapma ve çiftleşme ritüelleri ile insanlarınkiler arasındaki benzerliklere gelince…
Her ikisinde de kendini eş adayına gösterme, niteliğe göre eş seçme, sahiplenme ve bir ölçüye kadar da kurnaz davranışlar rol oynuyor. Doğru eşi seçmenin zor bir iş olduğu malum. Ama bazı hayvanların bunun için gösterdiği çaba, insanlarınkini geride bırakabiliyor.