Kosovalı fotoğrafçı Nafis Lokvica, mesleğe başladığı 1974’ten itibaren çektiği karelerle Prizren şehrinin görsel arşivini oluşturuyor.
Yugoslavya’nın çöküşü, Kosova Savaşı ve sonrasındaki Birleşmiş Milletler (BM) idaresi ile Kosova’nın bağımsızlık süreci gibi önemli tarihi olayları ve şehirde yaşanan neredeyse bütün kültür-sanat etkinliklerini arşivleyen Lokvica, fotoğraflarıyla Prizren ve Kosova’nın dönemsel ve kültürel değişikliklerini gözler önüne seriyor.
Lokvica, mesleğine olan tutkusu, anıları, fotoğraf ve video arşivini dijitalleştirme ile koruma sürecinde karşılaştığı zorlukları anlattı.
HOBİSİ, ZAMANLA TUTKUYA DÖNÜŞTÜ
Eğitim yaşamı ve gençliğinde başka işlerde çalıştığını ancak fotoğraf çekmenin her zaman öncelikli tutkusu olduğunu belirten Lokvica, çektiği fotoğrafları arşivleme hobisinin zamanla tutkuya dönüştüğünü dile getirdi.
Arşivini dijital ortamda muhafaza etme çalışmalarını sürdürdüğünü söyleyen Lokvica, “Arşivde bütün Prizren’deki olaylar var, 1981’den sonra çok çalkantılı bir dönem yaşadık ardından komünizmin çöküşü geliyor ve çok partili sisteme geçiş süreci. Yugoslavya Savaşı, protestolar, Kosova Savaşı ve sonrasındaki olaylar, KFOR’un (NATO Barış Gücü) gelişi, Türk askerinin gelişi var” diye konuştu.
Evi ve iş yerinin şehrin merkezinde bulunması sayesinde olaylara çabuk yetişebildiğini kaydeden Lokvica, şöyle konuştu:
“Fotoğraf makinesi sürekli omuzumdaydı. İster Prizren’in tarihi olsun ister mekanlar, eski evler olsun sokakları gezip tek tek eski evlerin fotoğrafını çektim. Eski Prizren’de kapıcıklar vardı, evden eve komşuya geçmek için bu kapıcıklar kullanılırdı. Eski Osmanlıdan kalma bir adet. Fotoğraf makinemle gezip bütün kapıcıkları çekmişimdir. Maalesef şimdi o evlerin çoğu yıkıldı.”
Lokvica, beklentisinin, arşivinin şehrin kültürel mirasına hizmet etmesi olduğunu vurgulayarak, tarih profesörleri ve basılı eser hazırlayanların kendisinden fotoğraf ve bilgi için yardım istediğini bildirdi.
“MEHMETÇİK’İN KOSOVA’YA GELİŞİ VE SONRASINI YILLARCA TAKİP ETTİM”
Prizren’deki kültür ve sanat hayatına da din ve ırk gözetmeksizin görselleriyle destek olduğunu belirten Lokvica, şunları kaydetti:
“Türk askerinin, Mehmetçik’in Kosova’ya gelişi ve sonrasını yıllarca her adımını takip ettim. Bunları ayrı arşivledim. Onların burada millete ne kadar hizmet, ne kadar yardımları geçti hepsi belgelidir hem çekimle hem de fotoğrafla. Türklere ait olan bütün derneklere yardımcı oldum. En çok tabii ki bizim ana derneğimiz Doğru Yol’u 1974’ten bugüne kadar hep takip ettim.”