Avrupa Birliği (AB), Kuzey İrlanda‘nın Brexit Anlaşması gereği Birleşik Krallık’ın geri kalanından gelen ürünlere uygulaması gereken gümrük kontrollerini durdurma girişimini “çok yararsız” buldu.
AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic, İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss‘la video konferans yöntemiyle bir görüşme gerçekleştirdi. Sefovic görüşmenin ardından bir yazılı açıklama yaptı.
Görüşmede, Brexit sonrası Kuzey İrlanda Protokolü’nün uygulanmasına ilişkin konuları ele aldıklarını belirten Sefcovic, tarafların karşılıklı anlayışla AB pazarının bütünlüğünü koruyan bir uzlaşıya varabileceklerini ifade etti.
“ÇOK YARARSIZ”
Sefcovic, Kuzey İrlanda bakanının Büyük Britanya ile Kuzey İrlanda arasındaki gümrük kontrollerini durdurma talimatını “çok yararsız” bulduklarına dikkati çekti.
Söz konusu gümrük kontrollerinin durdurulmasının belirsizlik ve öngörülemezliğe neden olacağına işaret eden Sefcovic, kontrollerin Kuzey İrlanda’nın AB pazarına erişebilmesi için zorunlu olduğunu anımsattı.
AB’nin gelişmeleri yakından takip ettiğini belirten Sefcovic, Kuzey İrlanda Protokolü’nün, Brexit Ayrılık Anlaşması’nın temel unsurlarından biri olduğunu ve uluslararası anlaşma niteliği taşıdığını hatırlattı.
Sefcovic, İngiliz hükümetinin protokolden kaynaklanan yasal yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumlu olduğuna işaret etti.
KONTROLLER DURDURULMUŞTU
AB ve İngiltere ekiplerinin yoğun biçimde görüşmeleri sürdüreceklerini anlatan Sefcovic, 11 Şubat’ta, İngiltere Dışişleri Bakanı Truss’la toplantı gerçekleştireceklerini belirtti.
Kuzey İrlanda Tarım Bakanı Edwin Poots, dün, Birleşik Krallık’ın geri kalanından gelen mallar üzerinde Brexit Anlaşması gereği yapılması gereken gümrük kontrollerinin gece yarısından itibaren durdurulması talimatını vermişti.
Poots’un tek taraflı olarak gümrük kontrollerinin durdurulması talimatı sonrasında Kuzey İrlanda’daki bölgesel hükümetin Başbakanı Paul Givan istifa etti.
TARTIŞMALI PROTOKOL
Brexit Anlaşması kapsamındaki Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık’ın parçası olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ve Birleşik Krallık’ın geri kalanı arasındaki ticareti düzenliyor.
Birleşik Krallık AB’den çıkmış olsa da protokole göre Kuzey İrlanda, AB’nin gümrük birliği kurallarına tabi olmaya devam ediyor. Birleşik Krallık’ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tâbi tutuluyor.
Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere’yle birlik yanlısı Protestanlar arasındaki savaşı sona erdiren Belfast Anlaşması (Hayırlı Cuma Anlaşması) gereği, kontrollerin yapılabildiği fiziki bir kara sınırı oluşturulamıyor. Bu yüzden kontroller ancak limanlarda yapılabiliyor.