Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü eski müdürü, emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Niyazi Meriç, Ukrayna-Rusya savaşında Çernobil’de yaşanabilecek sızıntıda nasıl bir çevre felaketine yol yaşanabileceğini ve Rusya’nın Ukrayna’ya karşı nükleer silah kullanması halinde sonuçlarının neler olacağını aktardı.
1986 yılında Çernobil faciasında işlerin tamamen kontrolden çıktığını belirten Prof. Dr. Meriç, “Reaksiyonun olduğu iki bin tonluk kap havaya uçtu. Tüm nükleer reaktör kaynaklar ortaya çıktı. Peki ne olacak? Kontrol de edemiyoruz. Burada sürekli enerji üretiliyor. Bunu söndürebilmek için üzerine bor, kil ne buldularsa helikopterle attılar ve burayı söndürmeye, füzyonu durdurmaya çalıştılar. Durdurabildiler mi? Şu anda her hangi bir reaksiyon görünmüyor ama bu ileride de olmayacak anlamı taşımıyor. Çünkü toprağın içinde de nötronlar var. Bu nötronlar eğer buradaki yakıt sönmemişse, çünkü buradaki yakıtın daha nükleer dördüncü ünite açılmamıştı, yüzde 90’ının ham olarak orada hala durduğu düşünülüyor. Eğer bu yakıt tekrar harekete geçerse ve biz farkına varmazsak sorun oluşur. Yerin tabakasına lav şeklinde eriterek inebilir ve buradan sulara karışabilir. O suyun dünyanın hangi yer altı suyuna karışacağı ve onu hangi insanların kullanacağını bilemeyiz” açıklamasında bulundu.
‘YER ALTI SULARINA KARIŞIRSA BUNUN FARKINA VARAMAYIZ’
Ukraynalıların elinde kaldığı sürece Çernobil’de ‘açık kapı’ politikasının uygulandığını söyleyen Prof. Dr. Meriç, ”Biz dahil dünyadan birçok ülkeden bilim insanları Çernobil’e gidip incelemelerde bulunuyordu. Şu an Ruslar bunu devam ettirecekler mi? Çünkü onlar genellikle gizliliği daha çok seviyor. Burada bir problem ortaya çıkarsa ve biz farkına varamazsak sorun olur, bizim korkumuz bu. Buradaki lahitin çökme riskine karşılık üstüne bir lahit daha yapılması planlanıyordu. Rusların kontrolünde bu ikinci lahite diğer ülke insanları sıcak bakacaklar mı veya Rusya buna izin verecek mi?” dedi.
NÜKLEER SIZINTIDA İKİ İHTİMAL
Prof. Dr. Meriç, Çernobil Nükleer Santrali’nde bir sorun oluşması halinde çevre ülkelerin nasıl etkileneceğine dair, “Lahit çöker, radyasyon dışarıya sızar ve bulutlarla ülkelere dağılırsa bunun hemen farkına varırız. Çünkü tüm ülkelerde çevrelerinde dedektörlerimiz var ve hemen harekete geçebilir. Eğer füzyona devam edip toprağı eritip yer altı sularına karışırsa bunun farkına varamayız. Bunun verebileceği zararları da önceden ön görmemiz çok zor” diye konuştu.
‘RUSYA NÜKLEER SİLAH KULLANABİLİR’
ABD’nin Hiroşima’ya attığı atom bombasını hatırlatan Meriç, “600 metre yukarıdan patlattı ve burada ilk etapta yaşayan 300 binlik nüfusun 70 bini o anda öldü ve diğer 70 bini de gelişen zaman içerisinde öldü. Bu kayıp 200 bine kadar çıktı. Dışarıdan yardıma giden insanlar da lösemiden öldü. O sırada radyasyonun ne olduğu bilinmiyordu. Şu anda gayet iyi biliniyor. Dolayısıyla Rusya eğer Ukrayna ile baş edemeyeceğini anlarsa savaş kazanabilmek için küçük çaplı nükleer silahlar kullanılabilir” açıklamasında bulundu.