2023’te uygulanacak asgari ücret, aralık ayının ilk haftasında toplanması beklenen Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenecek. Aralık ayı yaklaştıkça enflasyonla giderek eriyen asgari ücrete ne kadar zam yapılacağı da gündem olmaya başladı. Türkiye’de çalışanların yüzde 48’inin asgari ücretli olduğu ve asgari ücretliler için en yüksek harcama kalemlerinden birini oluşturan gıdada enflasyon TÜİK’e göre yüzde 90’ın üzerine çıkarken 2023’te uygulanacak asgari ücretin ne olacağı da yurttaşlar tarafından merakla bekleniyor. Seçim öncesi milyonlarca yurttaşı ilgilendiren asgari ücret zammıyla ilgili ise çeşitli iddialar ortaya atılıyor.
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan her fırsatta ‘vatandaşı enflasyona ezdirmeyeceklerini’ ve bu yönde çalışmaların yapıldığını ifade ederken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in ise “Dar gelirlilere enflasyonun üzerinde bir artış verilmesi için hazırlık yapıyoruz” ifadelerini kullandı. Yeni asgari ücret için son yorum AKP cephesinden geldi. AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, asgari ücrete ilişkin, “İnşallah asgari ücrette vatandaşımızı mutlu edecek, alım gücünü artıracak bir gelişme yaşanacak” dedi.
YENİ ASGARİ ÜCRET TAHMİNİ
Bu gelişmeler sonrası konunun uzmanlarından da yeni tahminler geldi. CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunan Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, “Geçen yılın enflasyon oranı ile bu yılınkini karşılaştırdığımızda geçen yıla göre yüksek bir enflasyon yaşıyoruz. Geçen yıl ocak ayında asgari ücrete yüzde 50 zam yapıldı. Yüzde 30 da temmuz ayında yapıldı. Yüzde 80’in üzerinde zam yapılmış oldu. Asgari ücrete zam konuşulurken, minimum düzeyde en düşük yüzde 50 seviyesinde zam yapılır. Asgari ücretin 8 bin 250 lira bandında olacağını düşünüyorum ancak bunun üzerinde de bir rakam olabilir” dedi.
“TÜM MALİYET İŞVERENİN ÜZERİNDE”
“Asgari ücreti ödeyen işveren ve esnaftır. Hükümetin asgari ücreti biz daha iyi yapacağız derken elini taşın altına koyması, işverene destek olarak asgari ücreti artırması gerekir” diyen Erdursun şunları kaydetti:
“Asgari ücret zammını devlet vermez. İşverenler ve esnaf verir bu nedenle de asgari ücrete yapılacak zammın tüm maliyeti işverenin üzerindedir. Devlet destek vermezse yapılacak zam direkt tüm ürünlere, hizmetlere yansır, enflasyon artışı daha hızlı artmaya devam eder. Asgari ücrete zam yapılmalı diğer çalışanların bu enflasyon ortamında suçu ne? Ama tüm haberler asgari ücret üzerinden yapılıyor. Asgari ücretin üzerinde aylık alanlar ne olacak? Asgari ücrete artış olunca asgari ücret üstünde aylık alanlarda aynı oranda artış olmazsa vasıflı çalışanların motivasyonu düşer ve verimsizlik artar. Sadece asgari ücret olarak değerlendirmememiz gerekiyor.”
ZAM ORANI YÜZDE 20’LERDE KALDI
Asgari ücret üzerinde kazananların zam oranları hakkında da değerlendirmede bulunan uzman isim, “Asgari ücret yüzde 50 artıyor. Asgari ücretin üzerinde aylık alanlara yüzde 20-30 zam yapılıyor. Asgari ücretlilerle, verimli çalışacak, daha önce yıllar öncesi işe başlamış kişilerin ücretleri ile mesleğe yeni giren kişinin ücretini yaklaştırırsak çalışma hayatında disiplini bozmuş oluruz. Tüm çalışanlara aynı oranda artış yapılmalıdır diye düşünüyorum. Asgari ücrete yapılacak zam tüm çalışanlara yasal olarak yansıtılmalıdır. İşverenlerin iki dudağı arasında kalmamalı, çalışanlara yüzde kaç zam yapılacak bu oran belirlenmeli ve yasal olarak tüm çalışanlara yansıtılmalıdır” şeklinde konuştu.
“PATRONUN İKİ DUDAĞI ARASINDA”
Erdursun sözlerine şöyle devam etti:
“Memurlar yüzde 42 enflasyon farkı aldı. Emekliler, SSK, Bağ-Kur emeklilerine enflasyon farkı veriliyor. Asgari ücrete yüzde 50 zam yapıldı. Tüm asgari ücretlilerin gelirleri arttı. Daha sonra yüzde 30 arttı. Ama asgari ücretin üzerinde çalışan 8.5 milyonun aylığı patronun iki dudağı arasında kaldı. Memur, emekli, asgari ücretlilere devletin belirlediği oranda zam yapılıyor. Asgari ücretin üzerinde çalışanlara işverenin zam yapma zorunluluğu yok. Bu uygulamada da asgari ücretin üzerinde aylık alan kişileri cezalandırıyoruz. İyi niyetli işverenler aynı oranda zam yapıyor ancak asgari ücretin üzerinde aylık alan herkese bu oranda zam yapılmıyor.”
DEVLET DESTEĞİ TALEBİ
Bu noktada devlet desteğinin önemine vurgu yapan Erdursun, “O kişileri de ayrı tutmadan ne kadar zam yapılacak? Oran belli ise aynı oranın tüm çalışanlara yansıtılması gerekiyor. İkincisi devletin destek vermesi lazım, işsizlik sigortası fonundan mı verir, Hazine’den mi verir? Devletin elini taşın altına koyarak destek vermelidir. Mesela 2018 yılında asgari ücret 1603 liraydı devletin desteği devletin desteği 150 liraydı. Şu anda asgari ücret 5 bin 500 lira, devletin desteği 100 lira. Daha fazla destek vermesi gerekiyor ki maliyet artmasın. Maliyet artarsa işveren, esnaf bunu fiyatlarına yansıtır. Biz bugün yaşadığımız enflasyondan daha yüksek oranda enflasyon yaşarız ve yapılan zammın da anlamı olmaz” ifadelerini kullandı.