Halk arasında ‘akıllı lens’ diye adlandırılan trifokal lensler, uzun zamandan beri katarakt ameliyatlarında uygun hastalar için kullanılıyor. Akıllı lensler, tek bir odak probleminin değil, çoklu odak problemlerinin çözümüne yönelik imkan sunan üç odaklı göz içi lensler olarak biliniyor.
Bu sayede gözü lazer tedavisine uygun olmayan göz kırma kusuruna sahip hastaların tedavilerinde de kullanılabiliyor.
Son olarak, Göz Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Ökkeş Baz, sıklıkla tercih edilmeye başlayan akıllı lens tedavisi hakkında bilgilendirmelerde bulundu.
Baz akıllı lenslerin uzak, orta ve yakın mesafede gözlüksüz olarak net görmeyi sağlayan göz içi lensler olduğunu vurgulayan Baz, “Sadece uzak görmeyi netleştiren tek odaklı lensler yakın gözlük kullanımını gerektirirken, bu lensler üç odaklı (trifokal) olup, bu odaklar sayesinde gözlük ihtiyacını ortadan kaldırırlar. Böylece hastalar, uzak (TV izleme, sinema ve tiyatroda sahneyi görme, araba kullanma), orta (bilgisayar veya tablet kullanma, yemek yapma, araba kullanırken hız çizelgesini görme, marketlerde barkod okuma) ve yakın mesafe (telefon kullanma, el işi yapma gibi) aktivitelerini gözlüksüz olarak yapabilirler” dedi.
“BU YÖNTEM YAKIN VE UZAK GÖZLÜĞÜ KULLANMAK İSTEMEYENLER İÇİN TEK YÖNTEM”
Akıllı lenslerin öncelikli olarak 50 yaş ve üzerinde kataraktı olan, uzak ve/veya yakını görme sorunu yaşayan, gözlük kullanmak istemeyen, göz yapısı bu lensler için uygun olan hastalara uygulanabileceğinden bahseden Baz, konuyla ilgili şöyle konuştu:
“İstisnai bir durum olarak da 40-50 yaş sonrası hastalara, katarakt oluşumu öncesi yakın görmenin bozulup yakın gözlüğüne ihtiyaç ortaya çıktığında, katarakt ameliyatı yapılarak bu tür lensler takılabilmektedir. Bu yöntem yakın ve uzak gözlüğü kullanmak istemeyen 40 yaş üstü hastalar için kullanılabilecek tek yöntemdir. Çünkü bu yaş grubunda artık LASIK gibi lazer ameliyatları uygun olmamaktadır.
Ayrıca, genç hastada yüksek numara göz bozukluğu var ve hastanın gözü lazer ameliyatına uygun değilse lens uygulamaları ile başarılı sonuçlar alınmaktadır. Akıllı lenslerin, astigmatizması olan hastalarda bu görme kusurunu da düzelten modelleri mevcuttur. Gözlük verilirken nasıl astigmatizma düzeltiliyorsa, katarakt ameliyatı sırasında da akıllı mercek konulacağı zaman astigmatizma mutlaka düzeltilmelidir. Diyabeti veya sarı nokta hastalığı gibi retina problemi olan hastalar, akıllı lensler için uygun değildir.”
“AMELİYAT DAMLA İLE YAPILIYOR”
Baz, “Kataraktı olan hastalara yapılacak ameliyatta normal tek odaklı lens yerine akıllı, çok odaklı lens yerleştirilmesi yapılır. Ameliyat sırasında gözün doğal merceği alınarak, yerine trifokal lens yerleştirilir bu lensler ömürlüktür. Bu lensleri takarken uygulanan ameliyat tekniği, dünyada başarı oranı en yüksek olan fakoemülsifikasyon (FAKO) yöntemiyle yapılan katarakt ameliyatıdır. Ameliyat, damla ile yapılmakta olup, isteyen hastalarda hafif sakinleştirici uygulanmaktadır. Hastalar ameliyat sonrası taburcu edilmektedir” ifadelerini kullandı.
“GÖZ İÇİ LENSLERİN TEKRAR DEĞİŞTİRİLMESİ ÖNERİLMEZ”
Tıbbi bir hastalık olmadıkça göz içi lenslerin tekrar değiştirilmesini önermeyen Dr. Ökkeş Baz, bu nedenle katarakt ameliyatı öncesi hangi lensin konulacağı kararının önemli ve bir kez alınacak bir karar olduğunu belirtti.
Baz, “Akıllı lens uygulaması her hastaya uygun değildir. Bu nedenle hasta için doğru lens seçimi çok önemlidir. Akıllı lens takılacak hastalar ameliyat öncesi ayrıntılı olarak değerlendirilmeli, hastanın hem genel durumu hem de göz yapısı çok dikkatli şekilde ele alınmalıdır. Uygun hastaya, deneyimli cerrahlar tarafından takıldığında ameliyat sonrası başarı ve hasta memnuniyet oranı çok yüksektir” diye konuştu.
LAZER TEDAVİSİ OLMUŞ HASTALAR DİKKAT ETMELİ
Baz, “Daha önce lazer tedavisi olmuş hastalarda göz içi mercek hesaplaması çok önemlidir. Bu nedenle hastaların hem kornea hem de katarakt konusunda çok deneyimli cerrahlar tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirme ileri teknolojik cihazlar kullanılarak yapılırsa ameliyat sonrası hasta memnuniyeti yüksek olur. Eğer gözünüz trifokal lens için uygun değil ise günümüzde “edof” teknolojisi ile üretilen, uzak ve orta mesafeyi rahatça görmenizi sağlayan lensler de mevcuttur. Bu lenslerin astigmatizması olan hastalar için özel modelleri de vardır. Günümüzde bilgisayar, tablet, telefon kullanımı ile rutin hayatın vazgeçilmez bir parçası olan ara mesafeyi gözlükten kurtularak, bu teknoloji sayesinde rahatça görebilirsiniz” şeklinde konuştu.
“GÖZLÜK İHTİYACININ ORTADAN KALKACAĞININ GARANTİSİ YOK”
Akıllı lenste yaş sınırı, lensin yararları ve zararları hakkında da bilgi veren Baz, şu açıklamaları yaptı:
“Genellikle 45-50 yaş sonrası uygulanmaktadır ve üst yaş sınırı yoktur. Katarakt ameliyatında trifokal lens uygulaması giderek yaygınlaşmaktadır. Göz içi merceğin maliyetini karşılayabilen ve göz yapısı uygun olan hastalar için çok iyi bir seçenektir. Katarakt ameliyatı sonrasında yakını, orta mesafeyi ve uzağı gözlüksüz görmeyi sağlarlar. Bireyler özellikle telefonu çaldığında, markette bir fiyatı okumaya çalıştığında, evinde kitabını okurken yakın gözlüğü aramak zorunda kalmazlar.
Uygun olmayan gözlere takılması durumunda, görme kalitesi düşüklüğü, ışık parlaması, gece göz kamaşması ve benzeri sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Akıllı lens ameliyatı sonrası gözlük ihtiyacının tamamen ortadan kalkacağının bir garantisi yoktur. Trifokal lens takılan 100 hastanın 90’ı uzak, yakın ve orta mesafeyi gözlüksüz görürken, yüzde 10’u düşük dereceli bir gözlük kullanabilir.”