Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş üçüncü haftaya girerken çatışmanın gidişatına dair belirsizlik hakim. İngiliz Financial Times gazetesi, Batılı ülkelerde savaşın seyrine ilişkin ele alınan olası senaryoları sıraladı.
Rusya’nın Ukrayna işgali iki haftayı geride bırakırken savaşın seyrine dair birçok senaryo da ortaya çıkıyor.
Birçok Batılı istihbarat yetkilisi Rus ordusunun Ukrayna’nın kontrolünü bir hafta içinde ele geçireceğini düşünüyordu ama saldırının üzerinden iki hafta geçerken iki ülke arasında çatışma başa baş sürüyor. Yetkililer, Ukrayna’nın beklenenden daha güçlü bir direniş gösterdiğine ve Rusya’nın stratejik hatalarına dikkat çekiyor.
İngiltere’nin prestijli yayınlarından Financial Times, “Rus lider Vladimir Putin’in son savaşıyla ilgili belirsizlik sürerken” Batılı ülkelerde savaşın seyrine dair birçok senaryonun konuşulmaya başladığını yazdı. Gazeteye konuşan yetkililer, Rusya-Ukrayna savaşının nasıl sonuçlanabileceğine dair olasılıkları şöyle sıraladı.
Rusya zafer kazanacak, Zelenskiy düşecek
Rusya’nın Ukrayna’da beklenen ilerlemeyi kaydedememesine rağmen çoğu Batılı yetkili, Rus ordusunun büyüklüğü düşünüldüğünde savaşı Putin’in kazanacağına inanmayı sürdürüyor. Yine de Putin, özellikle askeri anlamda beklediğinden daha büyük bir bedel ödeyecek. Sivil kayıplar da tahminlerden çok daha yüksek olacak.
Birçok analiste göre Putin Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy’in yerine Moskova yanlısı bir hükümet getirecek. Bu durum, sürgünde Batı destekli bir Ukrayna hükümetinin ortaya çıkmasına ve ülke içinde uzun vadeli bir isyanın patlak vermesine yol açabilir.
Rusya kısmi zafer kazanacak, Zelenskiy hükümeti ülkenin batısına çekilecek
Zelenskiy işgalin başında başkent Kiev’den ayrılmayı reddetmişti, ancak birçok savunma ve istihbarat yetkilisine göre Batı destekli hükümetin Rus ordusunun girmediği ülkenin batısına çekilmesi de olasılıklar arasında. Bu durumda Polonya sınırındaki Lviv, Ukrayna’nın yeni başkenti olabilir.
Financial Times’a konuşan yetkililere göre Putin’in Rusça konuşan nüfusun yoğun olduğu doğuya odaklanan işgal stratejisi de, bunun Kremlin için kabul edilebilir bir seçenek olduğunu gösteriyor.
Ukrayna lideri, uçuşa yasak bölge teklifini reddeden NATO’ya tepki göstermişti.
Müzakerelerde anlaşma sağlanacak
Ukrayna ve Rusya arasındaki ateşkes görüşmeleri şu ana dek insani koridorlarla sınırlı kaldı. Antalya’da dün Rus ve Ukraynalı dışişleri bakanlarını bir araya getiren görüşmeden de somut bir sonuç çıkmadı.
Ukrayna hükümeti, Rusya’nın 2014’te ilhak ettiği Kırım’ın ve ülkenin doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçı bölgelerin konumunu görüşmeye hazır olduğunu ancak ülkenin askeri kapasitesini yok etme talebini kabul etmeyeceğini belirtiyor.
Yine de birçok uzmana göre savaş devam ederse ve can kaybı hızla artarsa iki taraf da bir anlaşmaya razı olabilir. Bu, Putin’in askerlerini belirli bir bölgeye geri çekmesiyle de sonuçlanabilir.
Rusya’da işgal başladığından bu yana savaşa karşı birçok gösteri düzenlendi.
Rusya geri çekilecek, Putin düşecek
Bazı uzmanlara göre Ukrayna’daki güçlü direniş, Batı’dan silah desteği devam ederse Rusya’yı bozguna uğratabilir. Rusya lideri Putin’in Batı’nın yaptırımlarının hedefindeki Kremlin’deki seçkinlerin ya da savaşın gidişatından rahatsız ordunun isyanı sonucu 22 yılı aşan iktidarını kaybedebileceğini düşünen bir kesim var.
ABD Dışişleri Müsteşarı Victoria Nuland, Ukrayna’da savaşın bitmesine yönelik en önemli gelişmelerden birinin Rusya içinde Putin’e karşı büyüyen muhalefet olduğunu söylemişti. Ülkede Ukrayna savaşına karşı düzenlenen protestolarda da çok sayıda kişi gözaltına alınmıştı.
Batılı yetkililere göre Ukrayna’da 6 binden fazla Rus askeri öldü.
NATO-Rusya arasında kapsamı büyük bir savaş
Bazı yetkililere göre savaşın Ukrayna sınırlarını aşması olası. Batı’nın Ukrayna’ya silah sevkiyatı ve Moskova’ya yönelik sert yaptırımlar, savaşın Doğu Avrupa’daki diğer ülkelere sıçramasına ve NATO’nun çatışmaya dahil olmasına yol açabilir.
NATO, ittifaka üye olmayan Ukrayna’ya asker göndermeyeceğini açıklamış ve Kiev’in ülkede uçuşa yasak bölge kurulması çağrısını reddetmişti. Yine de savaşın daha da büyüme riski endişe yaratmaya devam ediyor. Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, Polonya’daki savaş uçaklarının Ukrayna’ya gönderilmesinin “çok tehlikeli olacağını” ifade etmişti. Putin de geçen ay, çatışmaya müdahale edecek ülkelere çok sert yanıt vereceklerini söylemişti.
Öte yandan NATO, Rusya’ya yakın üye ülkelere ve Baltık ülkelerine son dönemde çok sayıda asker gönderdi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, bu hafta yaptığı bir konuşmada “Putin daha az NATO istiyorsa daha fazlasını bulacak. Bizi bölmek istedi ama karşısında daha fazla birleşmiş bir ittifak buldu” dedi.
