Türkiye’de son 20 yılda yaşanan maden faciaları ve yaşamını yitiren emekçiler…

Türkiye’de 1941 yılından bu yana 3 binden fazla insan maden kazalarında ölmüştür. 100 binden fazla insan ise yaralanmıştır. 

Madenlerde en çok görülen kaza sebepleri ise grizu patlaması, göçük ve yangınlardır. Türkiye’de geçmişten günümüze kadar birçok kaza yaşanırken, bu kazaların en çok görüldüğü il ise Zonguldak olmuştur.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yaptığı bir araştırmada, Türkiye’de maden ve taş ocakçılığı iş kazalarının en fazla yaşandığı sektör olmuştur. Türkiye, maden kazaları sonucu yaşanan ölümlerde dünyada ilk sıralarda yer almaktadır.

Dünyanın en büyük kömür üreticilerinden bir tanesi olan Çin’de, 2008 yılında 100 milyon ton başına düşen ölüm sayısı 127 olurken, Türkiye’de bu sayı 722 olarak kaydedilmiştir.

İşte, Türkiye’de son 20 yılda yaşanan maden kazaları ve yaşamını yitiren emekçiler…

YIL: 2003 

YER: Karaman- Ermenek

22 Kasım 2003 tarihinde Karaman’ın Ermenek ilçesinde, özel bir firmanın işlettiği kömür ocağında grizu patlaması sebebiyle 10 işçi yaşamını yitirmiştir. İşçilerin cansız bedenleri olaydan günler sonra çıkarılabilmiştir.

YIL: 2004

YER: Kastamonu, Küre 

8 Eylül 2004 tarihinde Kastamonu’nun Küre ilçesinde bulunan yer altı bakır ocağında, cevherin nakledildiği 150 metre uzunluğun­daki bandın alev alması nedeniyle meydana gelen yangında, oluşan karbonmonoksit ve diğer zararlı gazların etkisiyle birisi maden mühendisi toplam 19 emekçi yaşamını yitirmiştir.

YIL: 2006

YER: Balıkesir, Odaköy

Odaköy’de bulunan Erhan Ortaköylü’nün sahibi olduğu Şentaş Madencilik’e ait kömür madeninde 2006 yılında meydana gelen grizu patlamasında ise 17 işçi hayatını kaybetmiş, 7 işçi de yaralanmıştı.

YIL: 2009

YER: Bursa, Mustafakemalpaşa

10 Aralık 2009 tarihinde Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesindeki maden ocağında, 19 işçi grizu patlaması ile oluşan göçük sonucunda ölmüştür.

YIL: 2010

YER: Balıkesir, Odaköy

23 Şubat 2010 tarihinde Balıkesir’in Dursunbey ilçesine bağlı Odaköy’de, toplam 47 kişinin çalıştığı maden ocağında meydana gelen grizu patlamasında 17 emekçi hayatını kaybederken, 30 emekçi de yaralanmıştır.

25 Şubat 2010’da Şen Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin (Şentaş Madencilik) ortaklarından Erhan Ortaköylü,Nihat Kosova ve Emre Temizer ile madenin mühendisi Halil Karakılıç hakkında, çıkarıldıkları mahkemece tutuklama kararı verildi.

9 gün sonra 6 Mart 2010’da şirket ortaklarından Erhan Ortaköylü ve Emre Temizer bilirkişi raporu olumlu çıkınca mahkemece serbest bırakıldı. Daha önce de sağlık nedenleriyle diğer şirket ortağı Nihat Kosova serbest bırakılmıştı. Davada tutuklu kalan tek kişi ise mühendis Halil Karakılıç oldu.

YIL: 2010

YER: Zonguldak, Kilimli

17 Mayıs 2010 tarihinde Türkiye’nin Zonguldak ilinin merkezine bağlı Kilimli beldesindeki Türkiye Taşkömürü Kurumuna ait Karadon Müessese Müdürlüğü’nün kömür ocağında meydana gelen kazada, yerin 540 metre altında meydana gelen grizu patlamasında 30 işçi göçük altında kaldı.

Yapılan çalışmalar sonucu 20 Mayıs 2010 tarihinde 28 işçinin cansız bedenine ulaşıldı. 735 metre derinliğindeki kuyuya düştüklerinden şüphelenilen diğer iki işçinin cenazesi ise olaydan 8 ay sonra bulundu.  

Kaza sonrası hazırlanan rapora göre, galeri açmak için yapılan dinamit patlatma işleminden sonra açığa çıkan metan gazının tahliye edilmemesi patlamaya sebep oldu. Gerekli yalıtımı yapılmayan makinelerden çıkan elektrik ise madendeki gazın alev almasına yol açtı.

YIL: 2010

YER: Edirne, Küçükdoğanca

Kaza, 7 Temmuz 2010 tarihinde Edirne’nin Keşan ilçesine bağlı Küçükdoğanca köyünde meydana geldi. Kaza sırasında madende bulunan 15 işçiden 12’si madeni terk ederken 3 işçi mahsur kaldı. 9 Temmuz 2010 tarihinde üç işçinin cansız bedenlerine ulaşıldı.

YIL: 2013

YER: Zonguldak, Kozlu

8 Ocak 2013’te, Zonguldak’ın Kozlu ilçesinde, Türkiye Taşkömürü Kurumu’na ait kömür ocağında metan gazı patlamasının yol açtığı göçük sebebiyle 8 işçi öldü.Tesiste daha önceleri de kaza olmuş, kayda geçen en büyük facia ise 263 işçinin yaşamını yitirdiği 1992 yılında yaşanmıştır.

YIL: 2013

YER: Manisa, Soma

18 Ocak 2013’te Manisa’nın Soma ilçesinde bir maden ocağında demir ayakların düşmesi ve iki demirin arasında kalması sonucu 1 işçi yaşamını yitirdi.

YIL: 2014

YER: Manisa, Soma

Soma Faciası, 13 Mayıs 2014’te Türkiye’nin Manisa ilinin Soma ilçesindeki kömür madeninde çıkan yangın nedeniyle 301 emekçinin ölümüyle sonuçlanan madencilik kazası. Facia, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan iş ve madencilik kazası olarak kayıtlara geçti.

Yangın, vardiya değişimi sırasında meydana geldi ve 787 işçi patlama sırasında yer altında kaldı. 17 Mayıs 2014’te, toplamda 301 kişinin hayatını kaybettiği ve içeride kimse kalmaması sebebiyle kurtarma çalışmalarının sona erdiği açıklandı.

Türkiye’de madenciler, 2013 yılı sonunda ülkedeki tehlikeli çalışma koşullarını protesto etti ve Türkiye Büyük Millet Meclisi, ilgili madenin güvenliğinin araştırılması teklifini facianın gerçekleşmesinden yalnızca yirmi gün önce reddetti.

MADENCİYİ YERDE TEKMELEYEN ZİHNİYET

Soma’da madenciyi tekmeleyen, dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan’ın eski Özel Kalem Müdür Yardımcısı Yusuf Yerkel, 2022 Frankfurt Başkonsolosluğu’na Ticari Ataşe olarak atandı.

Yerkel, maaşını Euro olarak alırken; ayrıca ev kirası, çocuklarının masrafları devlet tarafından karşılanıyor. Yine euro bazındaki tüm masraflarını da Türkiye Cumhuriyeti ödüyor.

YIL: 2014

YER: Kahramanmaraş, Elbistan

1 Haziran 2014’te Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde bir maden ocağında kömür kırma makinesinin başına çarpması sonucu 1 işçi öldü.

YIL: 2014

YER: Şırnak

11 Haziran 2014’te Şırnak’ın Kemerli mahallesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 2’si kardeş 3 işçi öldü. 

YIL: 2014

YER: Şırnak, Dağkonak

18 Haziran 2014’te Şırnak’ın Dağkonak mahallesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 işçi öldü.

YIL: 2014

YER: Karaman- Ermenek

28 Ekim 2014’te Karaman’ın Ermenek ilçesine bağlı Pamuklu mahallesi yakınlarında bir kömür madeninde meydana gelen su baskını sonucu 18 işçi, madende mahsur kalarak yaşamını yitirdi.

YIL: 2014

YER: Bartın, Amasra

1 Kasım 2014’te Bartın’ın Amasra ilçesinde bir maden ocağında meydana gelen göçükte mahsur kalan 2 Çinli işçi hayatını kaybetti, 1 Çinli işçi de yaralandı. Aynı gün Zonguldak’ın Gelik beldesinde ruhsatsız olarak işletilen kömür ocağında vagon çarpması sonucu 1 işçi yaşamını yitirdi.

YIL: 2014

YER: Elazığ, Alacakaya

6 Kasım 2014’te Elazığ ilinin Alacakaya ilçesinde bir maden ocağında düşen kaya parçasının altında kalan 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi de yaralandı.

YIL: 2014

YER: Bingöl

19 Kasım 2014’te Bingöl’ün Genç ilçesinde bir maden ocağında kamyonun altında kalan 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi de ağır yaralandı.

YIL: 2015

YER: Sivas, Gemerek

21 Ocak 2015’te Sivas’ın Gemerek ilçesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi de yaralandı.

YIL: 2015

YER: Muğla, Fethiye

7 Şubat 2015’te Muğla’nın Fethiye ilçesinde bir maden ocağında yerinden sökülen kaya parçasının altında kalan 1 işçi öldü.

YIL: 2015

YER: Zonguldak, Ereğli

10 Mart 2015’te Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun Zonguldak’ın Karadeniz Ereğli ilçesine bağlı Kandilli beldesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi de yaralandı.

YIL: 2015

YER: Amasya

8 Haziran 2015’te Amasya’nın Suluova ilçesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 işçi hayatını kaybetti, 2 işçi de yaralandı.

YIL: 2015

YER: Muğla, Milas

21 Temmuz 2015’te Muğla’nın Milas ilçesinde bir maden ocağında devrilen direğin altında kalan 1 işçi öldü.

YIL: 2015

YER: Ankara, Nallıhan

27 Temmuz 2015’te Ankara’nın Nallıhan ilçesinde bir maden ocağında malzeme taşıyan vagonun çarpması sonucu 1 işçi öldü.

YIL: 2016

YER: Siirt, Şirvan

Şirvan maden kazası: 17 Kasım 2016 tarihinde Siirt’in Şirvan ilçesindeki Madenköy yakınlarındaki bakır madeninde meydana gelen ve 16 işçinin ölümüyle sonuçlanan faciadır.

17 Kasım’daki kazanın ardından madende çalışan işçiler iki hafta önce maden sahasında dinamitle patlatma yapıldığı için toprak kayması yaşandığını ve Fatih Durak (22) adlı işçinin kafasına kaya parçası çarpması sonucu hayatını kaybettiğini söylediler.

Kazadan bir hafta önce de işçilerin maden sahasındaki basamaklarda gözle görülen çatlakların açılması üzerine, Açık Alan İşletme Müdürünü uyardıkları; ancak müdürün “Bir şey olmaz. Çalışmaya devam edin” dediği öğrenildi.

YIL: 2019

YER: Manisa, Soma

13 Ocak’ta Manisa’nın Soma ilçesinde meydana gelen kaza sonucunda 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi yaralandı.

YIL: 2019

YER: Amasya

27 Ocak’ta Amasya’daki Yeniçeltek Maden İşletmesi’nde bir kaza sonucu göçük meydana geldi, enkazın altında kalan 3 işçi kurtarıldı.

YIL: 2021

YER: Giresun

Nesko Maden’in Şebinkarahisar Maden İşletmesi’ndeki atık havuzunun patlaması sonucu çevre felaketi meydana geldi. Can kaybı yaşanmadı.

YIL: 2022

YER: Bartın, Amasra

Bartın Amasra’da bir maden ocağında 14 Ekim 2022’de patlama meydana geldi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu 40 işçinin yaşamını yitirdiğini duyurdu. Öte yandan Bakan Soylu yaptığı açıklamada bir maden işçisinin durumunun belirsiz olduğunu belirtti.

Patlamanın ardından Sayıştay Başkanlığı Enerji Grup Başkanı İbrahim Özkarcı’nın 9 gün önce maden ocağında ‘inceleme’ yaptığı ortaya çıktı.

Öte yandan Sayıştay’ın, üç yıl önce söz konusu maden ocağında grizu patlaması riskine karşı uyarıda bulunduğu öne sürüldü.