Kötü haber bağımlılığı (Kötü haber bağımlılığı) nedir, nasıl kurtulunur? İşte dijital riskleri

Geçmişten bugüne habere ulaşma biçimimiz değişti. Bu değişim beraberinde çok dikkat edilmesi gereken bir bağımlılık biçimi olan “kötü haber bağımlılığı”nı (doomscrolling) yarattı.

Günde bir kere gazeteden haber alınan ve belirli saatlerde radyo dinlenen günlerin aksine artık internet sayesinde gündemin muhteşem bir hızla sürekli değişimini takip edebiliyoruz. Ancak bu hız ve değişim bazı kötü haberlerin dolaşıma girmesini, haddinden daha fazla büyümesini ve kitlelerin gündemi olmasını da beraberinde getirdi.

Dünyada ve yerelde kötü olayların artması ise bu akışı besliyor. COVİD salgını, Rusya-Ukrayna Savaşı gibi dünyanın olumsuz ve yıkıcı gelişmeleri ise bu eğilimin ivme kazanarak artmasına sebep oluyor. Çünkü haberleri sürekli olarak takip etmek kişide olayların kontrol altında olduğu hissinin oluşmasına katkı sağlıyor.

Günümüzde artık sürekli olarak arama motorlarında kötü haberleri arayabiliyor ve tüketebiliyoruz. Bunun sonucunda modern çağ yeni bir bağımlılık biçimi kazandı.

Peki modern çağın bu yeni bağımlılık biçiminden kurtulmak için ne yapılmalı? İşte detaylar…

DOOMSCROLLING

Geçmişte, radyodan ve televizyondan güncel haberleri takip ediyorduk. Günümüzde ise pek çok insan mobil cihaz, tablet ve bilgisayarlar yoluyla isteği zaman, istediği yerden haberlere erişim sağlayabiliyor. Bunlar olumsuz haberleri de kapsıyor. Bu haberlerden gözümüzü ayırmamaya “programlı” olduğumuzdan olumsuz haberlere fazla kapılabiliyor ve bu haberleri ardı ardına okumaya devam ediyoruz.

Bu eylemi o kadar çok yapıyoruz ki kendine özel bir ifadesi bile var: Kötü haber takip etme bağımlılığı yani doomscrolling.

Siber güvenlik şirketi ESET, kötü haber takip etme bağımlılığını ve bu bağımlılığın yol açtığı dijital güvenlik risklerini inceledi.

Kötü haber takip bağımlılığı, olumsuz haberleri aktif bir şekilde arama ve tüketme anlamına geliyor. Doğal olarak bu davranış, dünyada olumsuz ve yıkıcı olayların meydana gelmesiyle de artış gösteriyor.

İki yıl önce dünya genelinde COVID-19 vakalarının artmasıyla kötü haber takip etme bağımlılığının yükselişe geçtiğini gördük. COVID-19’un etkisinin artık azalmasına ve pek çok ülkenin kısıtlamaları kaldırmasına rağmen şu an belki de pandemiden çok daha ciddi başka bir tehditle karşı karşıyayız.

Ukrayna’da savaşın patlak vermesinden bu yana arama motorlarında Ukrayna, 3. Dünya Savaşı, Rusya, savaş ve işgal gibi kelimelerin giderek daha fazla aratıldığını görüyoruz. İnsanlar arasında daha sık kullanılmasının yanı sıra bu kelimelere online ve yazılı basında daha fazla yer verilmesi de akımı destekliyor.

NEDEN KÖTÜ HABER BAĞIMLISIYIZ?

Bunu, bir durum karşısında kontrol sahibi olma isteği şeklinde açıklayabiliriz. İnsanlar bir durumu değiştiremeyeceklerini hissettiklerinde endişelenmeye başlayabilir ve sahip olunabilecek küçük bir kontrol hissine tutunmaya ihtiyaç duyabilirler. Dünyadaki olayları kontrol edemesek bile hangi içerikleri tüketeceğimizi kontrol edebiliriz. Tam da bu noktada kötü haber bağımlısı olmaya başlıyoruz.

Bu durum başta zararsız, hatta doğal görünebilir, ancak duygusal istikrar ve entellektüel gelişim için son derece zararlı. Özellikle de tükettiğimiz içerikler daha çok olumsuzsa, sürekli bir ekrana bağlı kalmak hayra alamet değildir. Kötü haber takip etme bağımlılığı sizi, evde ve işte hayatınızın diğer alanlarına gereken önemi vermekten alıkoyabilir. Dahası, bu bağımlılığın üzerinizdeki olumsuz etkisinin farkında bile olmayabilirsiniz.

KENDİNİZİ FELAKET HABERLERİ ARASINDA KAYBOLMAKTAN KURTARMAK İÇİN NELER YAPABİLİRSİNİZ?

* Öncelikle, sosyal medyada olumsuz içerik yayınlayan haber akışlarını takip etmekten vazgeçin.

* Olumsuz haberlere ayırdığınız zamanı kısıtlayın. Tehlikeli sulara kapılmaktan kaçının ancak olan bitenler konusunda da haberdar olun.

* Kendinizi sizi neşelendirebileceğini düşündüğünüz kişiler ve iş arkadaşlarınızla çevreleyerek olumlu çevrimdışı etkileşimlerde bulunmaya çalışın. Olumlu konulara odaklanın, olumlu şeyler okuyun, izleyin ya da size zevk veren şeyler yapın.

* Tekrar kötü haberlere bakmaya başlarsanız kendinizi başka bir şeyle meşgul etmeye çalışın. Böyle durumlarda bazen sadece telefonunuzu elinizden bırakmak bile işe yarayabilir.

* Uygulamalarda ne kadar zaman harcadığınızı takip etmek için bir ekran süresi izleme aracı kullanın.

KÖTÜ HABER TAKİP ETME ALIŞKANLIĞININ YOL AÇTIĞI DİJİTAL GÜVENLİK RİSKLERİ

Siber suçlular, insanların çevrim içi davranışlarını tahmin etme konusunda başarılıdır. Zorluklarla karşılaştığımızda ya da başkalarının başına bir şey geldiğinde, kendimizi olumsuz içeriklerle boğma eğiliminde olduğumuzu bilirler. Peş peşe paylaşılan olumsuz içeriklerde kötü amaçlı bağlantılar sunarak bu bağımlılığı istismar edebilirler.

COVID-19’la ilgili dolandırıcılık aktiviteleri üzerinde yürütülen birçok ESET araştırması tam da bunu göstermektedir. Bugüne ve Omicron varyantının ortaya çıkmasına kadar, korku ve açgözlülükle ilişkili sosyal ve psikolojik faktörler, suç örgütü üyelerinin düzenlediği kimlik avı dolandırıcılığı, fidye yazılımı, ulusal sağlık yetkililerini hedef alma, sahte aşılar ve sertifikaların yanı sıra sahte veya standart altı testler, sahte kişisel koruyucu ekipman ve kişisel ve finansal veri hırsızlığı etkinlikleriyle daha da arttı.

Şimdi ise Ukrayna’daki savaşın patlak vermesinden sonra bağış dolandırıcılıkları başladı.

Kendinizi online tehlikelerden korumak için güvenilir üreticilerin sunduğu siber güvenlik çözümlerini kullanın. Dijital dünyada pusuda bekleyen birçok farklı tehdide karşı bu sayede koruma sağlayabilirsiniz.