Taşıma su ile 848 yıllık gelenek

Denizli’nin Çal ilçesine bağlı Aşağıseyit köyünde Yörüklerin 848 yıllık geleneği ‘Sudan Koyun Geçirme ve Çoban Bayramı’ etkinlikleri gerçekleştirildi. Büyük Menderes Nehri üzerinden çobanların koyunlarını karşı kıyıya geçirdiği yarışlar yine izleyicilerin gözdesi oldu. Kötü su yönetimi ve kuraklık nedeniyle su kalmayan Büyük Menderes’e etkinlik öncesi su takviyesi yapıldı.

BİR GÜN ÖNCE TANKERLERLE SU TAŞINDI

Büyük Menderes’e etkinlikten bir gün önce belediye tankerleri ile 200 tanker su taşındı. DSİ’den etkinlik sırasında bir günlüğüne su bırakılmasını isteyen Çal’ın MHP’li Belediye Başkanı Fethi Akcan taleplerinin geri çevrildiğini belirtti. Bu nedenle Büyük Menderes’te koyunların sudan geçirileceği bölümde iş makineleri ile set oluşturuldu. Dışarıdan nehir yatağına taşınan toprak setin oluşturduğu alana tankerlerle su taşınarak yaklaşık bir metre derinliğinde gölet oluşturuldu.

SU BULANDI VE KİRLENDİ KOYUNLAR GEÇMEK İSTEMEDİ

Bu sabah gerçekleştirilen sudan koyun geçirme yarışmasını izlemek için binlerce insan Aşağıseyit köyüne akın etti. Meraklı kalabalığın izlediği 8 asırlık etkinliğe Çal, Baklan, Çivril ilçelerinden yaklaşık 50 çoban katıldı. Çobanlar ‘Elkoyun’ olarak anılan öncü koyunları ile sürülerini nehrin diğer yakasına geçirmeye çalıştı. Etkinlikte hayvanlara eziyet edilmesine ve zorlanmasına izin verilmedi. Suya atlayan çobanları elkoyunların ardından da tüm sürünün takip ettiği yarışlarda koyunların suya girmek istemedikleri görüldü. Durgun suya alışık olmayan sürülerin bent toprağı ve diğer etkenlerle kirlenen suya girmek istemedikleri görüldü. Çobanlar sürülerini karşıya geçirmekte büyük zorluk yaşadı. Defalarca tekrardan sonra bazı çobanlar hem elkoyunu hem de sürülerini karşıya geçirmeyi başardı.

“BU GELENEK SONA EREBİLİR”

Çal’ın Denizler köyünden yarışlara katılan Özgür Aycan ‘karabaş’ isimli elkoyunu ile sürüsünü karşıya geçirmeyi başaran çobanlardan biri oldu. Koyunların suya girmek istemediklerini, çok zorlandıklarını söyleyen Aycan, “Bu gelenek bu şekilde süremez. Bizler bu geleneği yaşatmak için geldik. Bizden sonraki nesle biraz da olsa hayvan sevgisini aşılayabiliyorsak ne mutlu bize. Koyunlarımız ile her gün beraberiz. Bu bir can dost bizim için. Koyunlarımız ile aramızdaki bağ tarif edilemez Beklenti içinde değiliz. Yarışmadan kazanacağımız ödülün peşinde değiliz. Kültürümüzün devam etmesi için çaba sarf ediyoruz. Fakat Menderes Nehri’ne su verilmedi. Su verilmezse bu etkinliğin sürme şansı yok” ifadelerini kullandı.

EN GENÇ ÇOBAN 14 YAŞINDA

Yarışmaya katılan çobanlar içinde İbrahim Koyuncu oldu. 14 yaşındaki Koyuncu ilk kez katıldığı yarışta sürüsünü karşıya geçirmeyi başardı. Daha önce babasının yarışlara katıldığını söyleyen Koyuncu, “Bu yıl ben katıldım. Bundan sonra da yarışlara ben katılacağım. Sürekli koyunlarımız ile birlikteyim. Onları çok seviyorum. Buraya 15 koyun getirdim. Yarışlara katıldığım için çok heyecanlıyım” diye konuştu. ‘Mor Koyun’ adını verdiği elkoyunu ile karşıya geçmeyi başaran Koyuncu, “İlk suya atladığımda müthiş heyecanlandım. Çok farklı duygular hissettim. Sorun çıkmadan karşı kıyıya geçmeyi başardım” diye konuştu.

ÖZTÜRK: HAYVANLAR SUYA GİRMEK İSTEMEDİ

İYİ Parti Denizli Milletvekili Yasin Öztürk 848 yıllık geleneğin kuraklık ve kötü su yönetimi nedeniyle güçlükle yapılabildiğini belirterek, “DSİ maalesef kötü su yönetimi ile herkesi mağdur etti. Böyle önemli bir kültürel etkinliği de etkiledi. Suyun durgun olması nedeniyle kirlilik hayvanları rahatsız etti. Koyunlar suyun kokusu nedeniyle atlamak karşı kıyıya geçmek istemedi. Çobanlar büyük sorun yaşadı. Her yıl suya girmek istemeyen koyunlar olmuştur ama bu yıl çok daha fazlaydı. Bu hayvanlar akar suya alışkın. Su akmayınca, temiz olmayınca girmek istemediler. Bu etkinliğin en önemli parçası sudan koyun geçirme yarışması. Bu yıl yaşanılanlar etkinliğin ilerleyen yıllarda nasıl yapılacağı kuşkusunu doğurdu. Oysa bu yarışların yapılacağı çok önceden biliniyordu. Tedbir alınabilirdi” ifadelerini kullandı.

AKCAN: AKARSU OLSAYDI KOYUN MUTLAKA ATLARDI

Çal Belediye Başkanı Fethi Akcan ise tüm olumsuzluklara rağmen yoğun bir katılım olduğunu belirterek, “En büyük sıkıntımız suydu. Büyük Menderes Nehri’nde su olmadığından dolayı DSİ şu vermediği için biz de gölet oluşturup taşıma suyla etkinliği yapmaya çalıştık. Suyu tankerlerle buraya taşıdık. 250 ton su bıraktık. Suyun durgun olması yarışları biraz etkiledi. Çoban ilk atladığında sıçrayan sudan dolayı bazı koyunlar etkileniyor ve suya girmeyebiliyor. Akarsu olsaydı geçmiş yıllardaki gibi çoban atladıktan sonra koyun mutlaka atlardı. Yarışmamızda çobanların ile koyunlar arasındaki bağın seviyesi test ediliyor. Kaç saniyede suya girildiği tespit ediliyor. Antalya ve Muğla’da meydana gelen orman yangınlarından dolayı, kırsal yerlerdeki çobanlarımızın hayvanları telef oldu. Biz de bu nedenle bu yıl eğlencemizi iptal ettik. Eğlenceye ayırdığımız para ve çobanlara verilecek ödül, yangından mağdur olan çobanlara koyun alarak onlara göndereceğiz” diye konuştu.